Dewaluacja jest terminem, który nie jest nam obcy, przewija się w mediach, na stronach internetowych, w rozmowach ekonomicznych. Związany jest z gospodarką i funkcjonowaniem walut. Ale co tak naprawdę oznacza? Poniższy artykuł ma na celu rozwikłanie tego zagadnienia, wskazanie konsekwencji dewaluacji oraz sposobów na jej zapobieganie.

Czym jest dewaluacja?

Dewaluacja to termin pochodzący od łacińskiego słowa „devalere”, co oznacza obniżać wartość. W odniesieniu do ekonomii, jest to proces polegający na obniżaniu wartości własnej waluty w stosunku do innej, zazwyczaj dominującej na rynku światowym, takiej jak dolar czy euro. Skąd wynika potrzeba dewaluacji? Odpowiedź jest złożona, ale na podstawie wielu przypadków historycznych można zauważyć, że jest to zazwyczaj wynik kłopotów finansowych danego kraju.

Decyzja o dewaluacji waluty zazwyczaj jest decyzją centralnych banków. W systemie kursów walutowych zwanym „floating” (kursy fluktuujące), rynkowe wskaźniki decydują o dewaluacji, ale w systemie „fixed” (kursy stałe), rząd lub bank centralny podejmuje decyzję o obniżeniu wartości waluty.

Taka ingerencja w wartość pieniądza ma zazwyczaj na celu rozruszać gospodarkę danego kraju. Dewaluacja waluty, choć wydaje się być negatywna, ma za zadanie stworzyć warunki korzystne dla wzrostu gospodarczego. Z obniżeniem wartości waluty związane jest zwykle obniżenie stóp procentowych, co tłumaczy, dlaczego po dewaluacji krajowa produkcja i eksport zwykle rosną. Dzieje się tak, ponieważ produkty i usługi danego państwa stają się tańsze za granicą, co z kolei prowadzi do zwiększenia popytu na nie.

Skutki dewaluacji gospodarki

Skutki dewaluacji są dwie strony medalu – do pierwszych, pozytywnych, zalicza się zazwyczaj pobudzenie eksportu danego kraju, co skutkuje zwiększeniem zatrudnienia. Niższa wartość waluty sprawia bowiem, że przedsiębiorstwa z danego kraju mogą sprzedawać swoje produkty za granicą taniej, a to z kolei prowadzi do zwiększenia popytu na te produkty. Niemniej, nie ma róży bez kolców, a dewaluacja nie jest wyjątkiem od tej reguły.

Jednym z głównych negatywnych skutków dewaluacji jest utrata zaufania do krajowej waluty, co z kolei prowadzi do inflacji. Kiedy wartość waluty spada, ceny produktów i usług podlegają wzrostowi, co również prowadzi do obniżenia siły nabywczej konsumentów. W rezultacie, dewaluacja może doprowadzić do spadku standardu życia.

Kolejnym negatywnym skutkiem, który może wpłynąć na gospodarkę kraju dewaluującego walutę, jest zagrożenie zadłużeniem. Jeżeli kraj ten ma zobowiązania wobec innych państw w obcej walucie, to dewaluacja własnej monety sprawi, iż dług ten stanie się jeszcze większy.

Jak zapobiegać dewaluacji waluty?

Aby zapobiec dewaluacji waluty, rządy i banki centralne muszą podejmować strategie służące utrzymaniu stabilności ekonomicznej. Oto kilka najpopularniejszych podejść.

• Dobrze zaprojektowany system walutowy: Zarówno system kursów stałych, jak i system kursów fluktuujących ma swoje zalety i wady. Ważne jest jednak, aby dobrze dostroić system do specyficznego kontekstu danego kraju. System kursów stałych daje większą stabilność, ale ogranicza elastyczność polityki, podczas gdy system kursów fluktuujących jest bardziej elastyczny, ale może prowadzić do większej wahanie kursów walutowych.
• Odpowiednia polityka fiskalna: Rządy powinny dążyć do utrzymania stabilności cen oraz równowagi budżetowej. Deficyt budżetowy oznacza, że rząd wydaje więcej, niż jest w stanie uzyskać, co może prowadzić do inflacji i dewaluacji waluty.
• Odpowiednia polityka monetarna: Polityka monetarna, która obejmuje kontrolę nad podażą pieniądza, stopy procentowe i politykę kredytową, powinna być skierowana na utrzymanie stabilności cen i umocnienie waluty.

Dewaluacja jest złożonym procesem i mimo że może przynieść pewne krótkoterminowe korzyści, długookresowo wiąże się z licznymi wyzwaniami. Kluczowe znaczenie ma tutaj przede wszystkim rozważna i zrównoważona polityka ekonomiczna.